Koszykówka cieszy się ogromną popularnością w Chinach, a jej popularność znacznie wzrosła w ciągu ostatnich kilku dekad. Jest to jeden z najczęściej uprawianych sportów w kraju, zarówno na poziomie amatorskim, jak i profesjonalnym. Ta dyscyplina sportu jest w Chinach od dawna, dłużej niż większość ludzi zdaje sobie sprawę. W rzeczywistości koszykówka została wprowadzona do Chin w 1895 roku, było to zaledwie 4 lata po jej pierwszym wynalezieniu w Ameryce. Sport ten został również spopularyzowany przez chińską armię jako sport treningowy i budujący zespół jako wspólnie funkcjonujący organizm. Następnie rozprzestrzenił się na szkoły i rozwijające się dzielnice. Ponadto boiska do koszykówki były lepszą opcją dla inwestycji miejskich, a wynikało to z faktu, że zajmowały mniej miejsca niż pełnowymiarowe boiska do piłki nożnej czy baseballa. Dzięki swojej niewielkiej powierzchni można je umiejscowić w różnych częściach miasta, nawet w gęsto zabudowanych dzielnicach. Boiska mogą być zlokalizowane na podwórkach osiedli, w parkach, w pobliżu szkół czy w innych miejscach, gdzie przestrzeń jest ograniczona.
NBA stała się najpopularniejszą ligą sportową w Chinach. Nawiązała współpracę z największymi firmami technologicznymi w kraju i otworzyła sklepy NBA oraz interaktywne stoiska w olbrzymich centrach handlowych w całym kraju. Według ligi ponad 300 milionów ludzi w Chinach gra w koszykówkę. Tymczasem NBA jest najchętniej obserwowaną ligą sportową w mediach społecznościowych, z ponad 150 milionami obserwujących. Historia NBA w Chinach sięga końca lat 80., kiedy jej ówczesny komisarz, David Stern, porozumiał się z chińską państwową siecią telewizyjną CCTV, aby transmitować mecze. Do 1994 roku wszystkie finały NBA były transmitowane na żywo w Chinach.
Yao Ming
Chiński legendarny koszykarz Yao Ming został wybrany z 1 numerem w drafcie przez Houston Rockets w 2002 roku. Ponad 200 milionów ludzi obejrzało jego pierwszy mecz, który odbył się przeciwko Shaquille’owi O’Neal w barwach Lakers. Był on środkowym (centrem) i jednym z najwyższych graczy w historii NBA, mierzącym 229 cm. Jego umiejętności techniczne, oraz gra w obronie, wyróżniały go na tle innych zawodników, mimo jego rozmiarów.
Yao Ming był wybierany do Meczu Gwiazd NBA przez 8 sezonów z rzędu (2003-2011), co świadczyło o jego popularności oraz umiejętnościach na boisku. Znalazł się on także sześciokrotnie w drużynie All-NBA, będąc jednym z najlepszych graczy na swojej pozycji. Po zakończeniu kariery zawodniczej Yao Ming stał się prezesem Chińskiej Federacji Koszykówki (CBA) i kontynuuje swoją rolę w rozwoju koszykówki w Chinach. Został również członkiem Koszykarskiej Galerii Sław (NBA Hall of Fame) w 2016 roku.
NBA w Chinach
W 2008 roku oficjalnie założono organizację NBA China. Jest ona odpowiedzialna za organizowanie różnych wydarzeń, takich jak mecze NBA Global Games, które odbywają się w Chinach, obozy treningowe, a także liczne turnieje i spotkania z fanami. W przeszłości organizowane były mecze przedsezonowe w takich miastach jak Pekin, Szanghaj czy Hongkong. Współpracuje ona także z lokalnymi mediami, zarówno telewizyjnymi, jak i internetowymi, aby dostarczać transmisje meczów NBA i promować treści związane z koszykówką. Mecze NBA są regularnie transmitowane w chińskich telewizjach, a także dostępne na popularnych platformach streamingowych. NBA China współpracuje z wieloma chińskimi firmami i markami w celu promowania ligi oraz swoich produktów i usług. Chiny są jednym z głównych rynków sponsorskich dla NBA, z dużymi inwestycjami w reklamę i marketing.
W ostatnich latach liga nawiązała strategiczne partnerstwa z niektórymi chińskimi firmami technologicznymi. W 2015 roku NBA i Tencent zawarły umowę o wartości 500 milionów dolarów, która pozwala spółce macierzystej WeChat na transmitowanie swoich meczów i najważniejszych momentów .Kolejna umowa z Weibo — popularną chińską platformą mikroblogową z ponad 400 milionami aktywnych użytkowników miesięcznie — pozwala NBA dostarczać najważniejsze momenty meczów, wywiady z zawodnikami, zdjęcia, statystyki i wydarzenia zza kulis. Chociaż NBA China
ma ogromny wpływ na rozwój koszykówki w Chinach, organizacja napotyka również pewne wyzwania, zwłaszcza w kontekście politycznych napięć. Przykładem może być kontrowersja związana z tweetem Daryla Moreya, menedżera generalnego Houston Rockets, który wywołał napięcia między Chinami a NBA. Daryl Morey, wówczas menedżer generalny drużyny Houston Rockets, opublikował 4 października 2019 roku tweet, który brzmiał: „Fight for Freedom, Stand with Hong Kong” (walcz o wolność, stój po stronie Hongkongu). Był to wyraz poparcia dla protestujących w Hongkongu, którzy domagali się większej autonomii i wolności w obliczu rosnącej ingerencji rządu chińskiego.Tweet Moreya wywołał ogromną falę reakcji w Chinach, gdzie temat Hongkongu jest bardzo wrażliwy politycznie. Chiny postrzegają Hongkong jako część swojego terytorium, a jakakolwiek sugestia poparcia dla ruchów niepodległościowych w tym regionie jest traktowana jako atak na suwerenność Chin.
Chiny zaczęły bojkotować Rockets na różne sposoby. Chińskie media, sponsorzy, a także platformy streamingowe zaczęły usuwać lub ograniczać transmisje meczów Houston Rockets. Niektóre sklepy sportowe w Chinach usunęły produkty związane z drużyną Rockets. Zniknęły też reklamy Houston Rockets na platformach społecznościowych i w telewizji. Przez kilka tygodni chińscy sponsorzy i firmy, które miały podpisane kontrakty z NBA, zaczęły zawieszać swoje umowy. Część partnerów, takich jak telewizja CCTV, która regularnie transmitowała mecze NBA, zapowiedziała wstrzymanie emisji gier. W wyniku kontrowersji, mecz przedsezonowy NBA pomiędzy Los Angeles Lakers a Brooklyn Nets, który miał odbyć się w Szanghaju, został odwołany. To oznaczało, że jedno z głównych wydarzeń NBA w Chinach zostało odwołane. Po kontrowersjach NBA starała się naprawić sytuację, organizując spotkania z chińskimi urzędnikami i sponsorami. Liga wyraziła chęć poprawy relacji z Chinami, a komisarz Adam Silver publicznie zaznaczył, że wolność wypowiedzi jest fundamentem NBA, ale jednocześnie zrozumiał, jak wrażliwa jest sytuacja w kontekście stosunków z Chinami. Kontrowersja miała poważne konsekwencje finansowe dla NBA, ponieważ Chiny były jednym z najważniejszych rynków zagranicznych, a roczne przychody z tego rynku były warte setki milionów dolarów. Spadek zainteresowania ligą w Chinach miał wpływ na zarobki NBA, a także na jej globalny wizerunek.
Linsanity
Jeremy Lin był amerykaninem tajwańskiego pochodzenia, który po ukończeniu studiów na Uniwersytecie Harvarda, nie został wybrany w drafcie NBA w 2010 roku, jednakże drużyna Golden State Warriors dała mu szansę podpisując z nim kontrakt. Po nieudanym początku kariery z drużynami Golden State Warriors i Houston Rockets, trafił do New York Knicks w grudniu 2011 roku, gdzie początkowo pełnił rolę rezerwowego. Zaczynał swoją karierę w NBA w cieniu innych gwiazd, jednak jego talent i determinacja zaczęły błyszczeć w najbardziej niespodziewanym momencie. W lutym 2012 roku, po kilku kontuzjach w drużynie Knicks, Lin dostał szansę na grę w pierwszej piątce. W ciągu kilku tygodni stał się sensacją. Zaczynając od 4 lutego 2012 roku, Jeremy Lin prowadził Knicks do serii zwycięstw, imponując zarówno wynikami, jak i grą zespołową. Jego nieoczekiwane występy obejmowały mecze, w których zdobywał 25, 38, a nawet 41 punktów, pokazując swoje umiejętności rzutowe, zdolności do rozgrywania i liderowanie drużynie. Jeremy spędził w NBA 9 sezonów, a w 2019 roku został mistrzem NBA wraz z Toronto Raptors.
Zjawisko Linsanity wykraczało poza same występy sportowe. Jeremy Lin, jako pierwszy Amerykanin chińskiego pochodzenia, który odniósł sukces w NBA w tak spektakularny sposób, stał się symbolem dla wielu młodych ludzi, szczególnie w społeczności azjatyckiej w Stanach Zjednoczonych. Jego historia inspirowała nie tylko fanów koszykówki, ale również osoby, które identyfikowały się z jego pochodzeniem i pasją do sportu. Jeremy Lin pozostaje ogromną postacią w Chinach, gdzie jego sukcesy w NBA miały duży wpływ na promocję koszykówki. Po zakończeniu kariery w NBA, Lin kontynuował swoją działalność koszykarską, grając jeszcze przez chwilę w chińskiej lidze CBA.
Źródła:
https://www.statscore.com/market-research/what-are-the-5-most-popular-sports-in-china/
https://www.thechairmansbao.com/blog/nba-popular-in-china
https://jingdaily.com/posts/james-harden-nba-china-livestream-douyin
https://pro.morningconsult.com/analysis/us-sports-fandoms-china-nba
https://jingdaily.com/posts/nba-china-comeback-from-timeout-to-triumph
https://www.britannica.com/biography/Yao-Ming
https://houston.citycast.fm/history-archive/houston-history-yao-ming
https://www.jeremylinfoundation.org/news/the-legacy-of-linsanity-10-years-later